Móc đề là một bộ phận kết nối giữa cùi đề và sườn xe đạp, nó được thiết kế để hy sinh trong trường hợp có té ngã để bảo vệ cùi đề cũng như khung sườn của bạn.
Trong nhiều năm qua, móc cùi đề được thiết kế riêng cho từng khung sườn, do đó nếu bị hỏng việc tìm kiếm đúng loại đang sử dụng là không hề dễ dàng.
Điều đó đã thay đổi khi SRAM ra mắt chuẩn SRAM UDH (Universal Derailleur Hanger) – Hay còn gọi là Móc đề đa năng, một chuẩn chung cho móc cùi đề vào năm 2019 (bắt đầu phổ biến vào năm nay 2023).
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn: SRAM UDH là gì, cách thức hoạt động, khả năng tương thích với khung sườn cũng như cách tháo và lắp UDH với móc đề. Chúng tôi cũng sẽ giải thích nó khác với chuẩn Shimano Direct Mount và hệ thống truyền động T-Type Eagle Transmission mới nhất của SRAM như thế nào.
Chuẩn SRAM UDH là gì?
UDH là một chuẩn móc cùi đề do SRAM sáng chế, gồm 3 bộ phận như hình: 1 bát cùi đề, 1 ốc vặn và 1 vòng chêm (tùy vào loại sườn cần hoặc không cần dùng).
SRAM cho biết việc hợp nhất các thiết kế móc cùi đề khác nhau giúp thay thế móc cùi đề bị sự cố dễ dàng hơn và giúp tối ưu hóa việc sang số vì có ít biến số hơn.
Giống như nhiều loại móc cùi đề khác, UDH được làm từ hai phần – móc cùi đề và ốc gắn, giúp cố định bát cùi đề vào khung sườn Trên một số khung sườn, bạn sẽ cần sử dụng thêm “vòng chêm – spacer UDH” giữa bát cùi đề và khung sườn.
SRAM đã làm cho thiết kế của UDH trở thành một tiêu chuẩn mở. Các nhà sản xuất có thể tùy chỉnh hình dạng, màu sắc khác nhau, miễn là đúng thông số kỹ thuật để lắp vừa UDH, thậm chí các bộ group Shimano cũng có thể gắn được UDH nếu có thiết kế phù hợp.
SRAM UDH cũng đang bắt đầu được phổ biến trên một số dòng xe Gravel, chẳng hạn như Berria Belador Allroad, ENVE MOG và Scott Solace. Tuy nhiên chưa phổ biến trên Road.
Khi sên bị kẹt thì với bát cùi đề thông thường nó sẽ chịu lực bẻ hoặc lực uốn, SRAM đã thiết kế móc treo để xoay ngược lại trong trường hợp sên bị kẹt. Nó cũng có thể trượt nhẹ về phía sau để giúp hấp thụ lực tác động nếu bát cùi đề bị va đập.
Nếu cùi đề xoay về phía sau thì bát cùi đề có thể được đẩy lùi về phía trước mà thường không cần nới lỏng trục ti Nó cũng có một cái móc để đẩy sên trở lại bánh răng líp nhỏ nhất nếu sên bị tuột ra. Điều này giúp ngăn không cho sên bị kẹt giữa dropout sườn và líp
Khung xe tương thích SRAM UDH
UDH của SRAM hiện chỉ mới phổ biến trên các dòng xe địa hình và chỉ những dòng sườn thiết kế riêng theo chuẩn UDH mới gắn được móc cùi đề UDH chẳng hạn như: Trek Fuel EX, Scott Scale RC và Canyon Neuron.
SRAM có công cụ tìm xe đạp trên trang web của mình để bạn có thể kiểm tra xem xe đạp của mình có sử dụng tiêu chuẩn hay không. Các bạn có thể kiểm tra tại link này: https://bikefinder.sram.com/universal-derailleur-hanger-bikes
SRAM UDH vs Shimano Direct Mount
SRAM không phải là hãng đầu tiên muốn thống nhất các chuẩn móc cùi đề. Shimano đã có ý tưởng đó từ cách đây hơn chục năm (2012) và đã ra mắt sản phẩm thương mại Dura-Ace R9100 và GRX. Shimano tuyên bố là chuẩn Direct Mount này giúp gắn cùi đề vào dropout sườn được chắc chắn hơn và qua đó tăng độ chính xác khi sang chuyển líp.
Shimano Direct Mount
Tuy nhiên có vẻ như ko có ai quan tâm cả và chuẩn này chìm vào quên lãng Shimano được cho là đang phát triển một chuẩn bát cùi đề đa năng tương tự như SRAM T-Type, theo đơn xin cấp bằng sáng chế được nộp vào năm 2022. Bằng sáng chế cho thấy một bát cùi đề có khe ở hai bên của dropout và được giữ cố định bởi trục ti đùm.
SRAM UDH & SRAM T-Type
Vào tháng 3 năm 2023, SRAM đã ra mắt hệ thống truyền động xe đạp leo núi T-Type Eagle Transmission. Eagle Transmission loại bỏ hoàn toàn móc cùi đề và gắn trực tiếp cùi đề vào khung sườn.
Eagle Transmission Full Mount
Eagle Transmission tương thích với các dòng sườn sử dụng chuẩn UDH Ngoài việc loại bỏ các móc treo derailleur, hệ thống truyền động Eagle Transmission cũng loại bỏ các ốc chỉnh giới hạn và điều chỉnh khoảng cách B trên Cùi đề phía sau.
Nguồn: Tổng hợp, Batshop
