Xe đạp MTB có rất nhiều dòng khác nhau, bài viết sau đây sẽ giúp các bạn phân biệt được các dòng xe MTB phổ biến để bạn có thể chọn ra chiếc xe phù hợp với nhu cầu của mình.
Xe đạp MTB hiện nay có rất nhiều biến thể, những chiếc xe MTB được thiết kế và chế tạo để có những ưu điểm phù hợp với cung đường bạn chạy, vì vậy chúng sẽ được xếp vào từng dòng cụ thể để định nghĩa chiếc xe này phù hợp với địa hình nào, vì vậy nếu bạn đang tìm mua 1 chiếc xe đạp MTB, bạn nên tìm hiểu xem chiếc xe nào là phù hợp với bạn, cũng như sự khác biệt của từng dòng xe là gì.
Xe đạp địa có thể được chia thành các loại cơ bản như sau:
- Cross-Country (XC)
- Downcountry
- Trail
- Enduro
- Harcode Hardtails
- Downhill
3 đặc điểm chính để phân biện một chiếc xe MTB đó là dựa vào:
- Hành trình phuộc trước
- Cấu trúc hình học của khung xe (Geometry)
- Trọng lượng xe
Tuy nhiên có rất nhiều điểm trùng lập giữa geometry và trọng lượng của xe, chỉ có hành trình phuộc là 1 thông số đáng tin cậy nhất về mục đích sử dụng của chiếc xe, do đó đây sẽ là trọng tâm chính để phân biệt từng dòng xe.
Full-suspension VS Hard-tail
Full-suspension: Là xe đạp có đầy đủ giảm xóc trước và sau, xe rất lý tưởng đối với mọi loại địa hình, bởi chúng không được thiết kế cho một loại địa hình cụ thể nào, khá linh hoạt và thích hợp với mục đích của số đông người quan tâm.
Hard-tail: Chỉ thích hợp để leo đồi và thực hiện các bước nhảy ngắn, xe được trang bị duy nhất một giảm sóc ở phần đầu.
Nhiều loại MTB sẽ có cả 2 lựa chọn là Hard-tail và Full-suspension. Hard-tail phổ biến nhất trong phân khúc XC với hành trình phuộc từ 100 đến 120mm và Trail với hành trình phuộc từ 120 – 140mm.
Việc lựa chọn 1 chiếc xe MTB Hard-tail hay Full-suspension hoàn toàn phụ thuộc vào ngân sách, địa hình chạy cũng như sở thích cá nhân. Nhìn chung thì xe MTB Hard-tail sẽ rẻ hơn, dễ bảo trì hơn, nhẹ hơn xe Full-suspension ở cùng phân khúc.
Nếu địa hình bạn chạy không quá nặng về offroad thì 1 chiếc xe Hard-tail có thể phù hợp hơn 1 chiếc xe Full-suspension. Những tay đua MTB có thể chọn xe MTB Hard-tail dòng XC cho những cung đường offroad nhẹ vì khi đó xe sẽ nhẹ hơn, cũng như đỡ mất lực hơn khi chạy xe Full-suspension.
Một số dân chơi khác thì thích cảm giác phản hồi trực tiếp từ mặt đường lên chiếc xe, cũng như hiệu suất đạp và sự đơn giản mà xe Hard-tail đem lại.
MTB Cross-Country (XC)
Hành trình phuộc trước: 0 – 120mm
Hiệu suất: Leo 80% – Đổ 20%
Trọng lượng: 10 – 13kg
Xe đạp MTB XC được thiết kế thiên về đua tốc độ với địa hình không quá phức tạp (Cross-Country= Băng đồng) Chúng thường được thiết kế để đạt trọng lượng nhẹ nhất và có geometry được thiết kế để xử lý nhanh và linh hoạt trong cuộc đua, đặc biệt là khi leo dốc.
Chúng được thiết kế để chạy địa hình đa dạng như không quá khó, do đó hành trình phuộc trên xe XC thường ngắn để tối đa hóa hiệu quả đạp xe.
Hầu hết các dòng xe XC có hành trình phuộc 100mm hoặc ít hơn, tuy nhiên với tình hình các giải XC ngày càng yêu cầu nhiều kỹ thuật hơn thì hành trình phuộc xe XC hiện nay có thể lên đến 120mm.
Dành cho: Người đua xe địa hình. những người muốn tăng tối đa tốc độ leo dốc hoặc tốc độ trên địa hình bằng phẳng hoặc gồ ghề. Người thường xuyên đạp trên những con đường mòn và địa hình không quá offroad
Các mẫu xe tiêu biểu: Specialized Epic, Trek Supercaliber, Cannondale Scalpel, Scott Spark RC, Orbea Oiz
MTB Downcountry
Hành trình phuộc trước: 110 – 130mm
Hiệu suất: Leo 65% – Đổ 35%
Trọng lượng: 11 – 13kg
Downcountry là 1 dòng MTB mới ra mắt và được coi là nằm giữa XC và Trail. Chúng có thể được coi là 1 dòng XC nhưng được nâng cấp hơn như hành trình phuộc dài hơn, ghidong rộng hơn, potang ngắn hơn và vỏ xe to hơn XC.
Chúng thường có geometry dài hơn 1 chút so với XC và góc slacker ( góc đưa ra của phuộc trước ) dài hơn, thường từ 63-66 độ , nó giúp xe ổn định khi đổ dốc ở tốc độ cao, tuy nhiên khá năng xử lý sẽ kém hơn
Hành trình phuộc, hiệu quả đạp và trọng lượng của Downcountry sẽ gần giống với XC, tuy nhiên xe Downcountry sẽ cho cảm giác lái tốt hơn khi đổ dốc so với xe XC
Dành cho: Những tay đua tốc độ leo dốc hoặc đi đường dài nhưng vẫn muốn có một chiếc xe có khả năng đổ dốc hiệu quả
Các mẫu xe tiêu biểu: Specialized Epic EVO, Trek Top Fuel, Santa Cruz Blur TR, Transition Spur, Rocky Mountain Element
MTB Trail
Hành trình phuộc trước: 120 – 150mm
Hiệu suất: Leo 50% – Đổ 50%
Trọng lượng: 12 – 15kg
Dòng Trail là dòng phổ biến nhất trong các dòng xe MTB . Chúng là những chiếc xe đạp đa năng được chế tạo để chạy nhiều dạng địa hình nhất.
Về Geometry và trọng lượng, dòng Trail sẽ nằm ở giữa , chia đều hiệu suất cả leo dốc lẫn đổ dốc , tuy nhiên nó cũng phân ra làm 2 nhánh:
- Các xe có hành trình phuộc 120-140mm thường là những chiếc xe đa dụng, có thể chạy được mọi địa hình hỗn hợp
- Còn những xe có hành trình phuộc 140mm – 150mm sẽ thiên về đổ dốc hơn.
Dành cho: Những người muốn có một chiếc xe đạp có thể xử lý hầu như mọi cung đường hoặc phong cách đi xe, có thể kết hợp leo dốc và xuống dốc trên mọi cung đường từ nhẹ nhàng đến kỹ thuật và hiểm trở.
Các mẫu xe tiêu biểu: Specialized Stumpjumper, Trek Fuel EX, Yeti SB130/SB140, Santa Cruz Hightower, Orbea Occam
MTB Enduro
Hành trình phuộc trước: 150 – 180mm
Hiệu suất: Leo 20% – Đổ 80%
Trọng lượng: 13 – 16kg
Xe Enduro được chế tạo để vượt trội trong các cuộc đua Enduro và Downhill. Chúng có hành trình phuộc và góc phuộc ( slacker ) dài hơn để cải thiện khả năng ổn định khi đổ dốc.
Chúng cũng được chế tạo từ các thành phần nặng hơn, cứng hơn để có thể chịu được sự khắc nghiệt của các cuộc đua Enduro và Downhill , dẫn đến trọng lượng xe nặng hơn các dòng trên.
Tuy nhiên xe dòng Enduro vẫn thiết kế để các tay đua có thể đạp lên được dốc chứ k phải chỉ có cắm đầu đổ như DownHill
Dành cho: Những người đua xe địa hình. Những người muốn tối đa hóa tốc độ và sự tự tin khi xuống dốc, đặc biệt là trên những con đường mòn đòi hỏi nhiều kỹ thuật và hiểm trở, nhưng vẫn cần có khả năng đạp xe lên đỉnh đồi.
Các mẫu xe tiêu biểu: Specialized Enduro, Trek Slash, Yeti SB150/SB160, Santa Cruz Megatower, Orbea Rallon, Rocky Mountain Altitude
MTB Hardtail Hardcore
Hành trình phuộc trước: 140 – 160mm
Hiệu suất: Leo 33% – Đổ 33% – Steez 33%
Trọng lượng: 12 – 15kg
Vậy steez là gì ? Nó là sự kết hợp của các từ “style” và “ease”, và ám chỉ cách một cá nhân tự tin và tự mãn. Hay còn gọi là lập dị
Hardtail Hardcore đơn giản là 1 chiếc Enduro nhưng nó sử dụng khung hardtail . XC và Trail các bạn có thể tùy chọn khung Hardtail hoặc Full-Sus . Nhưng rất ít dân chơi Enduro chọn 1 chiếc khung Hardtail để build xe.
Những người chọn build xe Hardtail Hardcore chỉ đơn giản là muốn thử 1 cảm giác mạnh, hoặc chứng tỏ kỹ thuật của mình , hoặc là yêu thích sự đơn giản cũng như chi phí thấp của khung Hardtail
Những người này họ đơn giản là họ làm những gì họ thích và họ biết mình là ai, còn người ngoài nhìn vào thì chửi thầm là bọn khổ dâm, cũng như 1 chủ sốp nào đó hay chạy MTB single speed phuộc đơ đi offroad …. Đơn giản chỉ vì anh ấy nghèo thôi
Dành cho: Những người lái xe muốn có một chiếc xe cứng cáp độc đáo, tập trung vào khả năng xuống dốc để chinh phục những cung đường kỹ thuật và hiểm trở.
Các mẫu xe tiêu biểu: Norco Torrent, Commencal META HT, Kona Honzo / Honzo ESD, Chromag Stylus / Wideangle / Rootdown, Canfield Nimble 9
MTB Downhill
Hành trình phuộc trước: 180 – 210mm
Hiệu suất: Leo 0% – Đổ 100%
Trọng lượng: 15 – 18kg
Xe Downhill được thiết kế chỉ để đổ dốc, thậm chí cái líp của nó cũng chỉ để cho có. Chúng có hành trình phuộc lớn nhất là geometry chỉ thiết kế cho việc đổ dốc.
Phuộc sử dụng trên xe Downhill thường là phuộc 2 tầng với 2 vòng khóa giữ ti phuộc, giúp phuộc cứng hơn và đi được hành trình dài hơn cũng như mượt mà hơn. Những cây phuộc này thường rất nặng so với các dòng phuộc thông thường.
Mục đích của xe Downhill chỉ dùng để đổ dốc nên chúng ko được thiết kế để đạp đường dài hoặc leo lên dốc. Do đó để chơi xe Downhill đúng nghĩa thì thường các dân chơi sẽ phải nhờ xe heo chở lên tới đỉnh dốc rồi phi xuống, hoặc dùng thang máy đưa cả người lẫn xe lên trên đỉnh ( thường có trong những khu công viên thiết kế chuyên cho chơi xe Downhill )
Dành cho: Người đua xe đạp đổ đèo. Người thường xuyên đạp xe ở công viên xe đạp đổ đèo hoặc đi qua những con đường mòn xuống dốc kỹ thuật và hiểm trở.
Các mẫu xe tiêu biểu: Trek Session, Specialized Demo, Santa Cruz V10, Commencal Supreme DH
Các Dòng MTB Khác
FAT Bike (Xe bánh béo)
Dirt Jumper (Xe biểu diễn kỹ thuật)
Slopestyle Bikes (Xe biểu diễn kỹ thuật bản Full-Sus)
Drop Bar Mountain Bikes (Xe MTB gắn tay lái cong Gravel)
Nguồn: Batshop, Theproscloset
